Sutanna - historia powstania
Historia powstania sutanny
Idea powołania sutanny jako oficjalnego stroju duchowieństwa powstała w 1589r. w efekcie rozporządzenia papieża Sykstusa VI, zapisanego w konstytucji Cum Sacrosanctum. Wtedy zostały też ustalone barwy kleru w zależności od hierarchi kościelnej. Przed XVI wiekiem panowała pewnego rodzaju dowolność - do tego czasu księża nosili tunikę, nieco przypominającą współczesną albę liturgiczną, najczęściej w kolorze białym. Z przekazanych informacji tunika ta nie była precyzyjnie określona, jedynym obostrzeniem był fakt, by nie używano intensywnych kolorów i wzorzystych tkanin.
Sutanna od 1589 do czasów współczesnych ewoluowała, ostatnie zmiany w stroju duchowieństwa zostały wprowadzone podczas II Soboru Watykańskiego przez Papieża Pawła VI.
Kolory sutanny zależnie od hierarchii Kościoła
Od XVI wieku kolor czarny stał się więc obowiązującym dla strojów „zwykłego” duchowieństwa. Czarne sutanny noszą się też prałaci, biskupi i kardynałowie w sutannach codziennych, z tą jednak różnicą, że obszycia i dodatki mają w kolorze odpowiednim do ich stopnia w hierarchii. Założenie sutanny w kolorze czarnym jest symbolicznym gestem rezygnacji z dóbr materialnych oraz zagłębieniem się w oczekiwaniu na życie wieczne.
Sutanna kardynalska
Papież, wręczając biret kardynalski nowomianowanemu Kardynałowi wypowiada następujące słowa: "Ten szkarłat jest znakiem godności kardynalskiej. Świadczy on o Twojej gotowości do odważnego działania, a nawet przelania własnej krwi. To symbol, który pomoże ci w szerzeniu wiary chrześcijańskiej, pokoju dla wierzących i wolności w Kościele Katolickim". Szkarłat zatem jest oznaką oddania się kardynała na służbę powszechną Kościoła.
Kardynałowie noszą sutanny uszytą z wełny lub podobnej tkaniny w kolorze szkarłatu, uszytą wraz z pasem, obszyciami, ściegami i guzikami z szkarłatnego jedwabiu, a także mucet z tej samej tkaniny. Alternatywną sutanną, do użytku codziennego jest czarna sutanna, przybrana kedrą, z obszyciem, ściegami i guzikami z jedwabiu w kolorze szkarłatu, z wyłączeniem wyłogów na rękawach. Sutanna czarna może być dodatkowo przyozdobiona peleryną, także obszytą szkarłatną kedrą.
Tak do jednej, jak i drugiej sutanny kardynał używa się szkarłatnego pasa jedwabnego z frędzlami jedwabnymi. Używanie szkarłatnej sutanny wymusza ubranie czerwonych pończoch, w przypadku czarnej sutanny ubiór czerwonych pończoch jest dowolny.
Sutanna biskupia
Mało kto wie, ale kolorem utożsamianym z urzędem biskupim w czasach Średniowiecza był kolor zielony - zieleń widniała na herbie każdego nowopowołanego biskupa. W XVI wieku kolor został zmieniony na amarantową czerwień (w rzeczywistości przypomina on kolor fuksji). Sutanna codzienna wykonywana jest w kolorze czarnym, obszyta kedrą w kolorze amarantowej czerwieni, natomiast sutanna okolicznościowa jest jednobarwna. Sutanna biskupia przewiązana jest amarantowym pasem jedwabnym wykończonym frędzlami. Uzupełniającymi elementami stroju biskupa są piuska oraz wiszący na szyi pektorał.
Czy sutanna zawsze ma 33 guziki?
Faktycznie, przez wiele lat obowiązywała zasada, która obligowała do przyszycia 33 guzików - liczby nawiązującej do lat życia Chrystusa. Ilość guzików była jednak trudna do zmieszczenia na sutannie niskiego księdza, stosowano więc zabiegi alternatywne - pozostałe guziki doszywano do mankietów, żeby tylko dopełnić tradycji. Obecnie warunek ten nie obowiązuje - zniesiono go ze względów praktycznych.
Czy szycie sutanny na miarę to trudna rzecz?
Pomimo rozwoju nowoczesnych technologii, szycie sutanny to w ciągu dalszym bardzo duże wyzwanie. Konstrukcja ta wymaga dużej precyzji i dokładności, a zadaniu uszycia sutanny podołają wyłącznie najlepsi krawcy. Sutanna musi być odpowiednio skrojona, tak, by nie krępowała ruchów kapłana, a jednocześnie dobrze leżała na jego ciele i odpowiednio eksponowała kontrafałdy. W Polsce niewielu jest producentów sutann, a jeszcze trudniejszy jest zakup sutanny szytej na miarę - na ogół czas oczekiwania jest wydłużony, a cena wyższa.
Jak nie sutanna to co?
Sutanna nie zawsze jest najwygodniejszym strojem dla duchowieństwa - coraz częściej widujemy księży ubranych "po cywilnemu". Tutaj jednak z pomocą przychodzi stworzona w XIX wieku koloratka (łac. collare - obroża). Ta symboliczna "obroża" oznacza bezgraniczne oddanie Bogu. Księża współcześnie ubierają koloratkę do koszuli i garnituru.
Najciekawsze wpisy na naszym blogu:
Bierzmowanie - vademecum wiedzy
Biały Tydzień - co to jest i kiedy obowiązuje
Droga Krzyżowa - jakie jest jej znaczenie
Cingulum - historia i obecne znaczenie
Jakie są symbole świąt Bożego Narodzenia?
Czym jest adwent i kiedy się zaczyna?
Symbole podczas chrztu - wyjaśniamy
Roraty - czym są i kiedy je obchodzimy?
Pierwsza Komunia w innej parafii - jak to zorganizować?
Najpopularniejsze fryzury komunijne dla dziewczynek
Chrzest - jakie akcesoria musisz kupić?
Jak ubrać dziecko do chrztu jesienią?